Soru: Kazası olan bir
kimse, sünnetleri kılarken sadece kazaya niyet etse, sünnete niyet etmese, yine
sünnet kılınmış olur mu? Eğer cevap evet ise, o zaman niyet etmenin faydası ne
oluyor?
CEVAP
Peygamber
efendimiz, farzlardan önce veya
sonra nafile namaz kılardı. Allah rızası için namaza diye niyet ederdi. Peygamber efendimiz, farzlardan önce veya sonra nafile namaz kıldığı için bize bu
namazları kılmak sünnet olmuştur. Yani farzlar ile beraber kılınan sünnetlerin
hepsi nafiledir. Sünnet diye niyet etmek şart değildir, nafile dense de, Allah
rızası için namaza... dense de olur.
Şimdi biz, farzın
yanında nafile veya kaza namazı kılsak yine o
sünneti işlemiş oluyoruz. Gece teheccüd namazı için kalkıp iki rekat nafile
namaz kılsak, sonra baksak ki, sabah namazının vakti girmiş, artık sünnet
kılamayız, kıldığımız iki rekat nafile sünnet yerine geçer. (Eşbâh)
Sünneti de kılmaya
diye niyet edince, niyetin sevabını da alıyoruz. Yeni abdest alınca mesela
öğlenin sünnetini kılmaya başlarken, hem abdest için şükür namazına, camide
kılıyorsak, hem de tehıyyet-ül-mescid namazına, kazamız varsa hem de kaza
namazına ve vaktin sünnetine diye niyet etmemiz iyi olur. Böylece sevaplar
fazlalaşır. Burada sadece vaktin sünneti ile vaktin farzına aynı anda niyet
etmek caiz olmaz.
İbni Âbidîn
"rahmetullahi teâlâ aleyh", (Tehıyyetülmescid)
namazını anlatırken buyuruyor ki, (Öğlenin farzına
dururken, hem farz, hem de sünneti olarak iki niyet yapılırsa, iki imama göre,
yalnız farz kılınmış olur. İmâm-ı Muhammede göre ise, o namaz kabul olmaz.
Çünkü, farz ile sünnet ayrı cinsten iki namazdırlar. [Bir namaz vaktinde,
kılınan namazlar, ya vaktin farzıdır. Yahut bu farzdan başka, herhangi bir
namazdır. Vaktin sünnetleri ve kaza namazları bu ikinci cinstendir. Hâlbuki,
kaza namazı ile sünnet, aynı cinsten oldukları için, tek bir namaz iki niyet
ile kılınır.] İki imama göre, kuvvetli olanı kılınmış olur. Hâlbuki, camiye
girince kılınan herhangi bir namaz, tehıyyetülmescid yerine de geçtiği için,
farz kılarken tehıyye-tül mescid olarak da, ayrıca niyet etmek, imâm-ı
Muhammede göre de câiz olur. Yalnız farza niyet edince de, bu iki namaz
birlikte kılınmış olur). Vaktin farzı ile sünnet, başka namaz iseler de,
sünnet, farzdan başka kılınan namaz demek olduğu için, sünnetin kazaya
benzerliği tehıyyetülmescid namazının farza benzerliği gibidir.
Kaza namazı ile
sünnet, vaktin farzından başka bir namaz olduğu için, tek bir namaz iki niyet
ile kılınır.
Soru: Bir takvim yaprağında, (Kaza
ile sünnete birlikte niyet edilmez) diyor. Doğru mudur?
CEVAP
Fıkıh kitaplarında (Vaktin farzı ile vaktin sünnetine birlikte niyet edilmez.
Niyet edilirse farz kılınmış olur, sünnet sahih olmaz) diyor. Ama kaza
namazı ile vaktin sünnetine niyet edilir. Hatta kaza namazı ile sübha namazına,
tehıyyet-ül-mescid namazına, kuşluk namazına, teheccüd namazına ve diğer nafile
namazlara niyet edilirse hem o nafile kılınmış olur, hem de kaza namazı. Bazı
cahil ve art niyetli kimseler, (Vaktin farzı ile
vaktin sünnetine birlikte niyet edilmez) kaidesini kaza ile vaktin
sünnetine de edilmez diye uydurup yalan söylüyorlar. Hiçbir din kitabında öyle
bir şey yoktur. Kaza namazı ile vaktin sünneti dahil, her türlü nafile namaza
niyet etmek sahihtir.