Soru: Namazda ta’dil-i erkân dört yerde mi, beş
yerde midir? Kıyamda da, hareketsiz ve sakin durmak ta’dil-i erkândan değil
midir?
CEVAP
Ta’dil-i
erkân, rükû, iki secde, kavme ve celsede, her uzuv hareketsiz ve
sakin olup, bir miktar durmak demektir. İki secde bir kabul edilince dört yerde
denir, ayrı kabul edilirse beş yerde denir. Sayısından çok,
nerelerde hareketsiz durulacağını bilmek önemlidir.
Kıyamda da hareketsiz durmak, sağa sola sallanmamak
gerekir. Bu herkesçe yapıldığı için kıyam, ta’dil-i erkân arasında
bildirilmemiştir. Son teşehhütte oturmak da farzdır. Ama herkes hareketsiz
oturduğu için, ta’dil-i erkân arasında bildirilmemiştir.
Soru: Namazda tadil-i erkana riayet nasıl olur?
CEVAP
Rüku, secde,
kavme ve celsede, her uzvun hareketsiz ve sakin
olup, bir miktar durmaya ta’dil-i erkan denir. Mesela rükuya eğilir
eğilmez durmadan kalkılmaz. Kavme de öyle, yani rükudan kalkınca biraz
beklemek belini dik tutmak gerekir. Secdeden kalkınca da öyle. Bunlara
ta’dil-i erkan denir. Okumalar hareketsiz olmaya mani değildir. Üç kere tesbih
söyleyince otomatikman beklemiş oluyoruz, ayrıca beklenmez. Kavmede de
Rabbena lekel hamd demekle beklemiş oluyoruz.
Soru: Çok hızlı namaz kılanlar oluyor. Böyle çok hızlı
kılınan namaz sahih midir?
CEVAP
Namazı hızlı kılan
kimse, eğer kıraati düzgün ise ve ta’dil-i erkana da riayet
edebiliyorsa, namazları sahih olur. Fakat genel olarak hızlı kılan kimse, ta’dil-i
erkana riayet etmez. Kavme ve celsede belini
doğrultmaz. Ta’dil-i erkana riayet etmek vaciptir. Namazın vaciplerinden
biri bilerek terk edilirse, o namazı tekrar kılmak vacip olur.
Bu bakımdan namazı
acele etmeden, farzına, vacibine, sünnet ve edeplerine riayet ederek
kılmalıdır. Vesiletün-necat'taki hadis-i şeriflerden birkaçı şöyle:
(Hırsızların
en büyüğü, namazından çalandır. Yani namazın erkanına riayet etmez, rüku ve
secdelerini hakkıyla yerine getirmez.)
(Altmış
sene, namaz kılıp da namazı kabul olmayan şu kimsedir ki, rüku ve secdeleri
tamamiyle yerine getirmez.)
(Namaz
kılan çok kimse vardır ki, namazlarından onda birden fazla yazılmaz. Herkesin
namazında, kalbin hazır olduğu kısımlar yazılır.)
(Kalbin
hazır olmadığı namaza, Allahü teâlâ nazar etmez.)
(Namaz,
imanın başı, dinin direği, müminin miracı, göğün nuru ve Cehennemden
kurtarıcıdır.)
Şu halde dinimizin
direği olan namazı kılarken acele etmemeli, gafletten uzak olarak kılmaya
çalışmalıdır. (Saadet Yolu)