Soru:
Cebimizdeki kanlı dalakla namaz kılabilir miyiz? Dalaktaki kan necis mi?
CEVAP
Ciğer,
dalak, yürek ve ette bulunup da akmayan kanlar necis değildir. Dalakla namaz
kılınabildiği gibi, bu kanlar elbisemize de bulaşsa, elbiseyi necis etmez. (Merakıl-felah)
Abdestte
sıçrayan su
Soru:
Abdestten yere düşen suyun üzerine basınca ıslanan çorap necis olur mu?
CEVAP
Necis
olmaz.
Köpek,
necaset ve abdest
Soru:
Hanefî ve Şâfiî’de
köpeğe dokunmak abdesti bozar mı? Salyası ve kılları necis midir?
CEVAP
Hanefî
mezhebinde, köpeğe dokunmak abdesti bozmaz. Köpeğin salyası necis, kılları
temizdir. Suya girerek veya yağmurdan ıslanan köpek silkinince üstümüze
sıçrayan sular, necis değildir.
Şâfiî
mezhebinde de, köpeğe dokunmak abdesti bozmaz. Köpeğin kılları yaşken dokunursa
veya köpeğin salyası üstümüze bulaşırsa, o yeri, biri çamurlu su olmak üzere,
yedi kere temiz suyla yıkamak gerekir.
Kedinin
gezdiği yerde
Soru:
Kedinin gezdiği yerde namaz kılınır mı?
CEVAP
Kedi
temizdir. Gezdiği yerde namaz kılınır.
Yılan
ve domuz derisi
Soru:Yılan
ve domuz derisi tabaklanmakla temiz olur mu?
CEVAP
Domuz
ve yılan derisi, tabaklansa da temiz olmaz. Bu derilerden yapılmış cüzdan,
kemer, çanta, elbiseyle namaz kılınmaz. (Halebî,
Hidaye, Hindiyye, Mizan-ül-kübra, Mezahib-il Erbea, )
Domuz,
yılan, fare ve insan derisi tabaklanmakla temiz olmaz. (Redd-ül-muhtar)
Domuzun
derisi tabaklanmakla temiz olmaz. (Nisab-ül fıkh,
Tergib-üs salât, Nimet-i İslam, Büyük İslam İlmihali)
Şafii’de,
domuzdan başka köpek derisi de tabaklanmakla temiz olmaz. (Misbah-un-necat)
Bir
hükme âlimin biri sünnet, bir diğeri de mekruh dese, mekruh kavli esas alınır.
Yılan ve domuz derisine temiz diyen âlimler olsa bile, necis diyenlerinki esas
alınır.
Gaz
yağı necis değildir
Soru:
Yıkadığımız gaz bidonuna su koyduk. Suyun kokusu ve tadı değişti. Bu suyla
abdest alınabilir mi?
CEVAP
Gaz
yağı necis değildir, abdest alınır.
Yılan
derisi
Soru:
Ayakkabıcıyım, gayrimüslimlere yılan derisinden ayakkabı yapmam caiz midir?
CEVAP
Caizdir.
Namaz kılan Müslümanlara yapmamalı; çünkü yılan derisi necistir.
Köpeğin
bastığı yer
Soru:
Köpeğin dolaşıp gezdiği yerlerde namaz kılınır mı?
CEVAP
Köpeğin
bastığı yerler necis olmaz. Hattâ çamura bassa, yine necis [pis] olmaz.
Süt
emen çocuk
Soru:
Süt emen çocuğun kusmuğu necis olur mu?
CEVAP
Evet,
kaba necasettir.
Meni
pis değil mi?
Soru:
Oral seks konusunda, meninin pis olduğu ve meniyi yutmanın günah olduğu
söyleniyor. Bu çok yanlıştır. Kadınların göğsünden çıkan temiz süt, ağzımızdaki
tükürük, vücuttan çıkan ter, yiyip içtiğimiz bal, baklava gibi gıdalardan hâsıl
olduğu gibi, meni de, aynı temiz gıdalardan hâsıl oluyor. İşte bu temiz meniden
çocuk da oluyor. Meniye nasıl pis denebilir ki?
CEVAP
Bu,
çok acayip ve çok yanlış bir kıyastır. İdrar yolundan çıkan meni, temiz
gıdalardan hâsıl olduğu gibi, insanın idrarı da, pisliği de bu temiz gıdalardan
meydana gelmektedir. Bunlar da yenip içilir mi?
Çocuk
meniden olduğu için meniye temiz demek, Hurufî inancına benziyor. Onlar diyor
ki:
(Karım bana helâl olduğu hâlde, kızım niye haram olsun? O da bana
helâl olan karımdan çıkmıştır. Hanım helâl olunca, ondan çıkan da helâl olur.)
Dinde,
ne sizin, ne de bizim kıyasımız senettir. Senet ancak, muteber din
kitaplarımızın bildirdikleridir. Kitaplar, (Meni
yenmez, içilmez) diyor. (Redd-ül muhtar)
Elbiseye
bulaşan meni, Şâfiî'de namaza mani
değildir, ama meniyi yalayıp yutmak, Şâfiî
mezhebinde de haramdır. Kezzabı veya başka zehri cebe koyarak namaz
kılınabilir, çünkü necis değildir. Ama içmek haram olur. Bir şeyin necis
olmaması, onun yenilip içilmesinin haram olmadığı anlamına gelmez.
Kokmuş
et necis mi?
Soru:
Ağrı için belime sarılan et, çok durduğu için, kokup kurtlanmış. Böyle kokmuş
et, sarılı iken, namaz kılmak caiz midir?
CEVAP
Et,
kokup kurtlanmakla necis olmaz, namaza mani değildir. (İslam
Ahlakı)
Saç
necis değildir
Soru:
Erkek veya kadın saçı cebimizde iken namaz kılabilir miyiz? İnsan ölünce saçı,
hayvan ölünce kılı necis olur mu?
CEVAP
İnsan
ölünce, Hanefi’de necis olur, diğer
üç mezhebe göre necs olmaz. Hanefi’de
ölünün kılı, kemiği, siniri ve dişi temizdir.
Domuzdan
başka murdar ölmüş hayvanın, siniri, kemiği, boynuzu, yelesi, kılı, tırnağı
temizdir. Cebinde bir tutam insan saçı varken kılınan namaz sahih olur. Çünkü
insanın saçı temizdir. (Halebi)
Cepte
bulunan insan dişleriyle namaz kılmak caizdir. Çünkü diş temizdir. Ölmüş
hayvanın kılı ve kemiği de temizdir. (Hindiyye)
Necaset
nasıl temizlenir?
Soru:
Necaset nasıl temizlenir?
CEVAP
Necaset,
her temiz su ile, abdest ve gusül alınmış su ile, sirke ve gül suyu gibi akıcı
mayılerle temizlenir. Abdestte, gusülde kullanılan suya (müstamel su) denir. Bu su temizdir; fakat hadesi temizleyici
değildir. Yani, bununla necaset temizlenir; fakat abdest alınmaz ve gusül
edilmez.
Tahmin
edilen yer yıkanır
Soru:
Döven hayvanı, buğdayın bir yerine idrarını yapsa, bu kısım bilinemeyip, tahmin edilen yeri yıkamakla, bu
buğday temiz kabul edilir mi?
CEVAP
Evet.
(Hadika)
Kar
ile taharet
Soru:
Kar ile taharet caiz mi?
CEVAP
Evet.
Silmekle
temizlenmez
Soru:
Saf alkol, kan ve idrar bulaşmış teni silmek kâfi midir?
CEVAP
Silmekle
temizlenmez, yıkamak gerekir.
Çıkmayan
kan
Soru:
Abdest almadan üzerimdeki elbisemde daha önce bulaşmış kan lekesi gördüm.
Yıkamaya çalıştım fakat rengi çıkmadı. Namaza mani midir?
CEVAP
Renginin
kalmasının önemi yok, üç kere yıkamak yeterlidir. Namaza mani değildir.
Karda
yürümek
Soru:
Karda yürümekle ayakkabıların altı temizlenmiş olur mu?
CEVAP
Karda
ve karada [toprakta] yürümekle ayakkabılar temizlenir. Mesela hep dağda gezen
çobanın ayakkabısı temiz olur.
Necaset
bulaşan tahta
Soru:
Necaset bulaşan tahta, yıkamakla temizlenmiş olur mu? Onun üstünde namaz
kılınabilir mi? Yoksa içine necaset girdiği için, hiç temizlenmez mi?
CEVAP
Necaset
bulaşan tahta, yıkamakla temiz olur. Temizlenince namaz da kılınır. (Dürer c.l, s.44; İhtiyar c.1, s.33)
Emip
tükürmek
Soru:
Su olmadığı için, elime bulaşan kanı, birkaç defa emip tükürdüm. Temiz oldu mu?
CEVAP
Evet,
emip tükürmekle temiz olur. (İhtiyar)
Sirke
ve süt
Soru:
Elime bulaşan kan veya idrar, sirke veya sütle temizlenir mi?
CEVAP
Sirkeyle
temizlenir. Sütle temizlenmez.
Necasetli
işkembe
Soru:
Necasetli işkembe nasıl temizlenir?
CEVAP
Necasetli
işkembe de, üç defa soğuk su ile yıkanınca temiz olur.
Elbise
temizlemede
Soru:
Temizleyicide, bizim elbisemiz, başkalarının elbiseleriyle beraber yıkanırken,
necaset bulaşabilir mi?
CEVAP
Başkalarının
elbiselerinden necaset bulaşma ihtimali olabilirse de, ihtimalle hüküm
verilmez, yani temiz kabul edilir.
Necis
suyu temizlemek
Soru:
Bir kovadaki suya kan veya idrar bulaşsa, temizlemek için ne yapmak gerekir?
CEVAP
Necis
suya, temiz su ilave edilip kova içindeki kadar su taşınca, hepsi temiz olur.
Taşan su, necaset eseri görülmedikçe temizdir. Necis kova, doldurulur ve
taşarsa, necasetin üç eserinden [renk, koku, tat] biri görülmeyince su da, kova
da temiz olur. (Redd-ül-muhtar)
Yetmiş
kere el yıkamak
Soru:
Bulgaristan’dan gelen bir hoca, (Tuvalette, önce
necaset tuvalet kâğıdıyla temizlenir, daha sonra su ile taharet alınır. Böyle
yapılmazsa, necaset bulaşan el, 70 kere yıkansa yine temizlenmez) diyor.
Böyle bir şey var mı?
CEVAP
Tamamen
uydurmadır. Genelde gayrimüslimler böyle yapıyormuş. Kâğıtla necaseti
temizleyip elini dokundurmadan su akıtıyorlarmış. Bu hoca da, onlardan görmüş
veya duymuş olabilir. Necaset kâğıtla temizlenmez. Necaset parmakla alınır,
sonra parmak yıkanır. Kalan necaset de temizlendikten sonra, tuvalet kâğıdıyla
veya bezle kurulanmak iyi olur. Tuvaletten çıkınca, eli sabunla bile yıkamak
gerekmez. Normal suyla yıkanınca el necasetten temizlenmiş olur.
Taşla
taharetlenmek
Soru:
İslam Ahlakı kitabının bir yerinde, (Necaset olsa, su
ile gidermek farzdır) denirken, istinca bahsinde, (Taş veya toprakla temizlenmek ve bundan sonra su ile
yıkamak sünnettir) deniyor. Buradaki incelik nedir? Su bulunmayan
yerlerde mesela, dağda, ovada abdest bozduktan sonra taşla veya toprakla
temizlenince, o şekilde namaz kılabilir miyiz? Su ile temizlemek farz mıdır?
CEVAP
Necaset
temizlemekle, taharetlenmek ayrı şeylerdir. Namaz kılınacak elbisedeki necaseti
su ile temizlemek farzdır. Taharette ise taşla, toprakla temizlendikten sonra,
su varsa, su ile de yıkamak sünnettir.
kitabında da, (Abdest bozan kimsenin, taş veya
su ile, önünü ve arkasını temizleyerek, idrar ve pislik bırakmaması sünnettir.
Taşla temizlendikten sonra, varsa ayrıca su ile yıkamak sünnettir)
deniyor.
Şâfiî
mezhebinde, necasetin azını da temizlemek farz iken, taşla taharetlendikten
sonra kalan necasetin affolduğu, namaza mâni olmadığı, (Mafüvat)
kitabında bildirilmektedir.
Demek
ki, Şâfiî mezhebinde de, eşyalardaki
necaseti temizlemekle, taharetteki necasetin temizlenmesi farklıdır.
Çocuklar
ve necaset
Soru:
Bezinde necaset olan çocuğu sırta sarıp namaz kılmak caiz midir?
CEVAP
Necasetli
çocuğu, sırta sararak namaza durunca, namaz sahih olmaz. Bu, cepte idrar şişesi
taşımaya benzer; fakat çocuk, kendiliğinden kucağa oturur, sırta binerse, üstü
necasetli de olsa, namaza mani olmaz. (Redd-ül-muhtar)
Şafii’de
süt çocuğunun idrarı
Soru:
Şafii mezhebinde süt çocuğunun idrarı
necis midir?
CEVAP
Şafii’de
süt oğlanın idrarı hafif necasettir. Sıkarak veya kurutarak izale ettikten
sonra, üzerine su serpince, akmasa dahi, temiz olur. Oğlan sütten başka bir
şey, bir kere bile yerse veya iki yaşını geçerse idrarı kaba necaset olur. Süt
emen kızın her zaman idrarı necistir, su ile yıkayarak temizlemek lazım olur.
Süt
emen bebek
Soru:
Yalnız süt emen bebeğin idrarı necis mi?
CEVAP
Hanefi’de
necistir. Şafii’de
oğlanınki necis değildir.
Elbise
veya halıdaki necaset
Soru:
Temiz ve kirli çamaşırları beraber yıkamakta mahzur var mıdır?
CEVAP
İdrarlı,
kanlı çamaşırları temiz çamaşırlarla beraber yıkamakta mahzur yoktur.
Çocuk
bezi yıkanmış leğen
Soru:
Çocuk bezi yıkanmış naylon leğende temiz çamaşırları yıkamakta mahzur var
mıdır?
CEVAP
Mahzur
yoktur.
Bir
defa yıkamak
Soru:
Görülmeyen necasetler, mesela idrar, kan bulaşmış çamaşırlar, leğende veya
çamaşır makinesinde yıkanırken, bir defa yıkamakla temizlendiği zannedilirse
kâfi gelir mi?
CEVAP
Evet.
Çamaşır
makinesi
Soru:
Otomatik çamaşır makinesi ile yıkanan necis çamaşırlar temiz olur mu?
CEVAP
Evet.
Otomatik çamaşır makineleri, el ile yıkanandan daha iyi yıkamaktadır.
Makinede
yıkarken
Soru:
Yıkarken, makinedeki su ve diğer eşya necis olur mu?
CEVAP
Hayır.
Temizlendiğinde
şüphe eden
Soru:
Necasetli çamaşırların temizlendiğinde şüphe eden ne yapar?
CEVAP
Temizlendiğinde
şüphe eden üç defa yıkar ve her yıkayışta sıkar. Irmakta veya muslukta yıkanan
bir şeyi sıkmak lazım değildir. (Halebi)
Halı
yıkamak
Soru:
Büyük olduğu için sıkılmayan halı gibi necaseti emen eşya nasıl yıkanırsa temiz
olur?
CEVAP
Her
yıkayışta, su damlaması kesilinceye kadar beklenir. Böyle üç defa yıkayınca
temizlenmiş olur. Sıkılması, fırçalanması gerekmez.
Halı
yıkama makinesi
Soru:
İdrarlı halı, halı yıkama makinesi ile yıkanınca temiz olur mu?
CEVAP
İdrarlı
bir halının, halı yıkama makinesi ile kısa fasılalarla üç defa ön yüzü, üç defa
da arka yüzü yıkanırsa temiz olur. Üstünde seccadesiz namaz kılınır. Kir için
bir defa yıkamak kâfidir.
Elbisedeki
necaset
Soru:
Elbisenin bir yerine necaset bulaşsa, sonra da bu yeri bulamayan ne yapar?
CEVAP
Elbise
veya vücudun bir yerine necaset bulaşsa, bu yeri bulamazsa, zannettiği yeri
yıkasa temiz olur. Namazdan sonra meydana çıksa namazı iade etmez. (Hadika)
Satın
alınan elbiseyi yıkamak
Soru:
Satın alınan hazır elbiseyi, yıkamadan giyip onunla namaz kılmakta mahzur var
mıdır?
CEVAP
Eşyada
esas olan temizliktir. Necis olduğu kesin olarak bilinmedikçe hepsi temiz kabul
edilir. Hatta gayrimüslimlerin elbiseleri de temiz kabul edilir. (Hadika)
Kuru
temizleme
Soru:
Necaset bulaşığı olmayan bir elbise ile, kanlı ve idrarlı bir elbise kuru
temizlemede temizlenir mi ve ötekileri kirletir mi? Yani kuru temizlemeciye verdiğimiz
necaset bulaşmamış elbise ile namaz kılabilir miyiz?
CEVAP
Kuru
temizlemede sadece kirler temizlenir. Yıkanmadıkça idrar ve kan temizlenmiş
olmaz. Fakat idrarlı elbise diğerlerini kirletmez. Yani kuru temizlemeciye
verdiğimiz necaset bulaşmamış elbise ile namaz kılmamızda mahzur olmaz. Dinde
zan ile hüküm verilmez. Kâfirlerin elbiselerine idrar ve şarap bulaşmış olma
ihtimali kuvvetlidir. Buna rağmen dinimiz, kâfir elbisesini yıkamadan, o elbise
ile namaz kılınabileceğini bildiriyor. (Eşbah şerhi)
Dinimizin
emri böyle iken, kuru temizlemeciye verilen temiz elbise ile namaz
kılınmayacağını veya kesin bilgi olmadan gıdaların içinde, necis madde
bulunduğu için yenmeyeceğini söylemek halkı huzursuzluğa sevk edeceği, fitneye
sebep olacağı için günahtır.
Temizleme
imkânı olmayan
Soru:
Elbisesinin tamamı necis olan, namazını kaçırmamak için çıplak mı kılar?
CEVAP
Üstünde
namaza mani olacak kadar necaset bulunan kimse, temizlemesi mümkün değilse, o
haliyle kılar, çıplak kılmaz. Hatta temizleme imkanı olsa; fakat yabancılar
bulunsa, temizlemeden namazını kılar. Çünkü başkalarının yanında avret yerini
açmak yasak edilmiştir. Necaseti temizlemek ise emredilmiştir. Emir ile yasak
bir araya gelince yasağa uyulur. (Merakıl-felah)
Maliki’yi
taklit ederek kılarsa hiç mahzuru olmaz.
Temiz
elbisesi olmayan
Soru:
Cezaevi hücresindeki bir mahkûmun elbiseleri necis olsa, namazını nasıl kılar?
CEVAP
Temiz
elbise bulamamak zarurettir. Zaruret halinde necasetli elbise ile namaz
kılınır. Eğer Maliki’yi taklit
ederse, Maliki'de necaset namaza mani
olmadığı için, namaz sahih olur.
Namazdan
sonra görülen necaset
Soru:
Namazdan sonra elbisemizde necaset görsek, namazımızı iade etmemiz gerekir mi?
CEVAP
Necasetle
kılınan namaz sahih olmaz. Necaset olup da, bilmese sahih olur. Necaset
olduğunu namazdan sonra görse, kaza etmek gerekmez diyen âlimler de olmuştur. Resulullah efendimiz, namaz içinde, nalınını
çıkarıp namaza devam etti. Namazdan sonra, nalınını niçin çıkardığını soranlara
(Cebrail aleyhisselam, nalınımın kirli olduğunu haber
verdiği için çıkardım) buyurdu ve namazı kaza etmedi. [Nalın altı deri,
üstü açık terliğe benzer bir giyecektir.] Maliki
mezhebi taklit edilerek kılınırsa, namaz sahih olur.
Alkol,
kolonya ve parfüm
Soru:
Her alkol necis midir?
CEVAP
Haram
ve necis olan sadece etil alkoldür. Diğerlerinin kimyada da adı alkoldür. Onlar
necis değildir. Namaz kılarken etil alkolü temizlemek gerekir.
Kolonya
ve parfümler
Soru:
Kolonya, tentürdiyot ve parfüm gibi, alkollü karışım sürülmüş elbiseyle, namaz
kılmak caiz midir?
CEVAP
Caizdir.
Alkol; ilaç, koku veya su gibi şeylere bir menfaat için karıştırılınca, karışım
temiz olur. (İ. Ahlakı)
Demek
ki alkol; kolonya, tentürdiyot ve parfüm gibi maddelere, bir menfaat gayesiyle
karıştırıldığı için namaza mani olmuyor. Bir menfaat olmadan karıştırılırsa,
karışımlar temiz olmaz. Mesela suyun içine alkol döküp onu elbiseye sürsek, bu
da karışımdır diyerek, böyle elbiseyle namaz kılınmaz.
Alkollü
merhem
Soru:
Alkollü merhem namaza mani mi?
CEVAP
Hayır,
mani değildir.
Kolonya
temizdir
Soru:
İslam Ahlakı kitabında deniyor ki:
1-
Suyla toprak karıştırıldığı zaman, bu ikisinden biri temizse, meydana gelen
çamur temiz olur ve bu kavil sahihtir. Fetva da böyledir.
2-
Bu fetvanın zayıf olduğunu bildiren âlimler varsa da, harac olunca, zayıf
kaville amel olunur.
3-
Necis olan sıvı, mesela ispirto, ilaç, koku [su veya toprak] gibi şeylere [bir
menfaat için] karıştırılınca, karışım temiz olur. [Lakin ilaç için olmayanları
içmek haramdır.] Bunun için, tentürdiyot ve kolonya, Hanefi’de temizdir.
Bu
ifadelerden, harac, sıkıntı olmadan kolonya dökülerek kılınan namazın sahih
olduğunu anlıyorum. Kolonya temiz dendiğine göre, harac olmadan da üstümüze
döksek, onunla namaz kılmanın caiz olduğu mu anlaşılıyor?
CEVAP
Evet,
öyle olduğu pek açıktır. Burada iki ayrı kavilden bahsediliyor:
Birinci
kavilde, (Karışım temizdir, bu kavil sahihtir ve fetva
da böyledir) buyuruluyor. Fetva böyledir denince artık mesele
kalmamıştır. 3. maddede, 1. maddedeki sahih olan fetvanın açıklaması yapılıyor.
Tentürdiyot ve kolonyanın temiz olduğu, bir de ilaç için olan karışımların da,
yani içinde alkol bulunan ilaçları kullanmanın da caiz olduğu açıkça
bildiriliyor.
İkinci
maddede, sahih olan ve fetva verilen kavle, bazı âlimlerin zayıf dediği
bildiriliyor. Sahih kavli bildirdikten sonra, bazı âlimler denince, bu kaville
amel etmek lazım gelmediği anlaşılıyor. Burada kolonya, tentürdiyot gibi
karışımların temiz olduğunu bildiren kavil, zayıf değil, sahih kavildir ve
fetvanın da böyle verildiği bildiriliyor. Zayıf kavil diyerek, bunun aksini
söyleyip Müslümanları sıkıştırmak, caiz olmaz.
Alkol
necistir
Soru:
Alkollü içkiler ve kolonya necis değil midir?
CEVAP
Alkollü
içkiler, dört mezhepte de necistir. Necaseti temizlemek üç mezhepte farzdır, Mâlikî mezhebinde ise, bir kavilde, namaz için
necaseti temizlemek farz veya vacib değil, sünnettir. (İslam
Ahlakı)
Kolonyada
alkol çoktur, ama alkollü içki sınıfına girmez. Karışım olduğu için Hanefî ve Şâfiî'de
namaza mâni değildir. Kolonyanın temiz olduğu İslam Ahlakı kitabında yazılıdır.
Mâlikî'de ise, zaten necaseti
temizlemek farz olmadığı için, kolonya sürülmüş elbiseyle namaz kılınabilir.
Şâfiî'de
kolonya
Soru:
Şâfiî mezhebi hakkında çeşitli kitaplar
yazan bir hoca, (Şâfiî'de kolonya kullanmak,
alıp satmak caiz değildir, çünkü alkol necistir) diyor. O zaman içinde
alkol bulunan tentürdiyot gibi ilaçları da kullanmak caiz olmuyor mu? Bu
hususta Hanefî mezhebini taklit etmek
mi gerekiyor?
CEVAP
O
hoca bazı konuları eksik ve yanlış yazıyor. Hele Hanefî
mezhebi hakkında çok yanlışları vardır. Mezhep taklidine lüzum kalmadan
tentürdiyot gibi alkollü sıvıları kullanmak Şâfiî
mezhebinde de caizdir.
Şâfiî
mezhebinde, necis sıvıların, ilaç ve ıtriyat ıslahı için kullanılan
miktarlarının affedildikleri, El-fıkh-ü alel-mezahib-il-erbea’da ve Molla Halil
Si’ridî’nin El-Ma’füvât kitabının Süleyman bin Abdullah şerhinin 1368 [m. 1949]
Kamışlı baskısında yazılıdır.
Hayvanlar
ve necaset
Domuz
ve yılan derisi
Soru:
Cepte yılan veya domuz derisinden cüzdan yahut fildişi tarak varken namaz
kılmak caiz mi?
CEVAP
Domuz
ve yılan derisi, dabağlansa da temiz olmaz. Bu derilerden yapılmış cüzdan,
kemer, çanta, elbise ile namaz kılmamalıdır! Domuz hariç, her hayvan ölünce
kemiği pis olmaz. Filin de kemiği temizdir. (Halebi,
Hidaye, Hindiyye, )
Maliki
mezhebinde necaseti temizlemek farz olmadığı için, bilmeden necasetle namaz
kılınmışsa, Maliki mezhebine göre
kıldım denirse, bilinmeden kılınan böyle namazlar sahih olur.
Kuş
pisliği
Soru:
Kuş pisliği bulaşan elbise ile namaz kılınır mı?
CEVAP
Eti
yenmeyen kuşların pisliği hafif necasettir. Hafif olan necaset, bir uzva ve
elbisenin bir kısmına bulaşınca, bu kısmın veya uzvun dörtte biri kadarı namaza
zarar vermez.
Güvercin
ve serçe gibi eti yenen kuşların pisliği temizdir, yani bu pislikle namaz
kılmak caizdir. Temizlenirse iyi olur.
Kedinin
idrarı
Soru:
Kedinin idrarı, vücuda değse, temiz mi?
CEVAP
Hayır.
Sadece elbisede temizdir.
Cepteki
haşarat
Soru:
Yenmeyen midye, istiridye, karides gibi haşarat cebimizde iken, namaz kılmak
caiz midir?
CEVAP
Necis
olmadıkları için, namaza mani olmaz.
Necaseti
üç kere mi yıkamalı?
Soru:
Necaseti temizlerken nelere dikkat edilmeli ve yıkamada belli bir sayı var
mıdır?
CEVAP
Hanefi’de,
necaset dirhem miktarından fazlaysa, yıkamak farzdır. Yıkamakta adet yoktur.
Temizleninceye kadar yıkamalı.
Katı
necaset, kemer, çanta, mest, ayakkabı üzerinde olunca, ovmakla, silmekle
temizlenir. Emici olmayan, düz parlak şeyler, mesela cam, ayna, kemik, tırnak,
bıçak, yağlı boyalı eşya, vernikli eşya üzerindeki katı veya akıcı her
necaseti, elle, toprakla veya başka şeyle silip, bunun üç sıfatı, [rengi,
kokusu ve tadı] gidince temiz olur.
Testi,
çanak ve bakır gibi, necaseti emmeyen şeyleri ve muslukta yıkanan her şeyi
sıkıp kurutmak lazım değildir.
Kurumuş
meniyi ovmakla, bulunduğu yer ve deri temiz olur. Meni yaşsa, elbiseyi ve
deriyi yıkamak gerekir.
Şarabın
damlasını yıkamak farzdır diyen âlimler de vardır. İhtiyata riayet etmeli.
Her
şeyde asıl olan, temizliktir. Necaset bulaştığı kesin bilinmedikçe, zannetmekle
necis denmez. Ehl-i kitabın kestiği hayvan, aksi sabit olmadıkça, temiz kabul
edilir.
Üzüm
suyu temizdir, şaraba dönünce pis olur. Şarap, sirke olunca temiz olur.
Eldeki,
çok az necaseti de yıkamak farzdır.
Hanefi’de,
kedi ve fare idrarının elbiseden temizlenmesinde, harac [meşakkat] olduğu için,
dirhemden fazlası da affedilmiştir.
Necis
boyayla boyanan kumaş, üç kere yıkanınca temiz olur.
İdrarlı
eşya, leğende, çamaşır makinesinde, ayrı sularla, temizlendiği zannedilinceye
kadar yıkanır. Bir kere yıkamakla temizlenirse, kâfi olur. Yıkarken, diğer eşya
necis olmaz. Vesveselinin üç kere yıkaması ve hepsinde sıkması gerekir.
Çürük,
ince veya büyük olduğu için sıkılmayan eşya, mesela halı, deri gibi necaseti
emen şeyler, her üç yıkayışta, su damlaması kesilinceye kadar beklenir.
Necis
yağla tabaklanmış deri, üç kere yıkayıp sıktıktan sonra temiz olur.
Kaynamayan
sıcak suda bırakılan, içi boşaltılmamış tavuğun, yalnız derisi necis olur. İçi
boşaldıktan sonra, üç kere soğuk suyla yıkanınca, her yeri temiz olur. İşkembe
de, böyle üç kere yıkamakla temiz olur.
İdrarlı
bez, üç defa muslukta yıkanmakla temiz olur.
Kan
rengi
Soru:
Elbisedeki kan lekesi yıkanmışsa da rengi çıkmadı. Namaza mani midir?
CEVAP
Renginin
kalmasının önemi yok, üç kere yıkamak yeterlidir. Namaza mani değildir. Kandan
başka renkli necis maddeler de böyledir. Yıkandığı hâlde rengi çıkmazsa, namaza
mani olmaz.
Helâda
namaz kılmak
Soru:
Evde anam babam, namaz kıldığıma asla razı olmuyorlar. Kız olduğum için başka
yerlere de gidemiyorum. Müsait olan banyomuzda namaz kılıyorum. Banyoda klozet
de var, üstü kapalıdır. Kapalı olmasa bile pislik yok. Bir hoca, (Tuvaletin olduğu yerde namaz kılınmaz) dedi. Bazen
de, alaturka tuvaletimiz temiz ve müsait olduğu için orada abdest alıyor, yere
poşet serip namaz kılıyorum. Yine aynı hoca, (Tuvalette
besmele bile çekilmez) dedi. Beden ve namaz kılınan yer temizse namaza
niye mani olsun ki? Banyomuz ve tuvalet temiz olduğuna göre, buralarda namaz
kılmak mekruh olur mu?
CEVAP
Necaset
olmadığına göre mekruh olmaz. Bir halıya çocuk idrarını yapsa, o halının o
kısmında namaz kılınmaz, ama idrarlı yerin üstüne bir seccade veya başka bir
örtü serilirse kılınır. Banyo ve tuvalet kuru ve temizse, poşet sermeye bile
gerek kalmaz. Serilirse de mahzuru olmaz.
Siz
bir ihtiyaçtan dolayı kılıyorsunuz. Sizin için bir mahzuru olmaz. İhtiyaçsız
öyle yerlerde namaz kılmamalı. Namaza dururken, en yeni ve en temiz
elbiselerimizi giymeliyiz. Kumar, çalgı aleti, canlı resmi, haç resmi, köpek,
cünüp, içki ve sarhoş olmayan yerde namaz kılmalıyız. Allahü teâlânın huzuruna
en temiz ve en güzel yerde çıkmalıyız.
İkinci
bir husus, tuvalet denince herkesin hatırına necaset gelir. Çok kişi tiksinir.
Yaşlı bir arkadaş anlattı. Babaannesi, köyde musluklar olmadığı için ibrikle
abdest alırmış. Arkadaşın annesi, ibriği tuvalete götürüp taharet alır.
Babaannesi, (Bu ibrik helâyı gördü. Ben artık bununla
abdest alamam) der. En küçük torunu, (Babaanne,
ellerin her zaman helâyı, necaseti görüyor. Ellerini de kullanma artık!)
der.
Bu
tiksinme bazı kimselerde olur. Başkasının içtiği bardaktan bile su içemezler.
Kimsenin artığını yiyemezler. Onların tiksinmeleri, o işin haram veya mekruh
olduğunu göstermez. O kişilerin vesveseli olduğunu gösterir.
Bir
ihtiyaç olunca, tuvalette abdest alınır, abdest duaları da okunur. Yer müsaitse
orada namaz da kılınır. Tuvalet veya banyo necaset gördü diye, oralar pis
sayılmaz. Şayet pislik varsa su dökülüp temizlenir. Torunun dediği gibi,
necaset bulaşan eli kesemeyiz. Yıkanan şey temiz olur. El yıkanınca temiz
oluyor da, tuvalet yıkanınca niye temiz olmasın? Vesveseli ve cahil kimselerin
sözlerine itibar etmemeli. Müsait yer yoksa namazı kazaya bırakmamak için,
banyoda veya helâda da olsa, abdest alıp namaz kılmalıdır.